Een gitzwarte dag noemden de officieren die 6e juli 2021. “In de eerste plaats voor Peter R. de Vries, voor zijn geliefde naasten, zijn familie. Voor zijn vrienden en collega’s. Maar ook voor vele anderen. Mensen die De Vries persoonlijk gekend hebben, onder wie de talloze mensen voor wie hij zich met hart en ziel heeft ingezet. En voor het bredere publiek, mensen die hem kenden van zijn werk als misdaadjournalist of zijn optredens in de media. Want wie in Nederland kende Peter R. de Vries niet?”
De schok en impact van de moordaanslag op De Vries in de Lange Leidsedwarsstraat in Amsterdam waren groot en zijn dat nog steeds. Negen mannen, in leeftijd variërend van inmiddels 24 tot 37 jaar, staan deze periode voor de rechter op verdenking van betrokkenheid bij de moordaanslag op Peter R. de Vries.
Er is een breed onderzoek gedaan naar uitvoerders en opdrachtgevers op basis van concrete bevindingen, zoals telecomgegevens, camerabeelden, DNA-sporen en de inhoud van de Google Pixel telefoon. Gisteren en vandaag lichtten de officieren van justitie in het requisitoir het standpunt van het Openbaar Ministerie (OM) toe: “Het is bewaarheid geworden: Peter R. de Vries is vermoord omdat hij de kroongetuige bijstond als vertrouwenspersoon. De moord op hem is de derde in een rij van aanslagen op de rechtsstaat. Dat kan niet anders dan zwaar, zeer zwaar, meewegen in de strafmaat.”
Schutter en chauffeur
De negen mannen hebben naar het standpunt van het OM ieder een eigen rol gehad bij de moord. De twee mannen die verdacht worden van de uitvoering van de moord – de schutter (24) en zijn chauffeur (37) – hoorden in juni 2022 al levenslang tegen zich eisen. De zaak werd toen door de rechtbank aangehouden omdat de Amsterdamse officieren ná het requisitoir de verklaringen van getuige 5089 hadden ontvangen van de officier van justitie belast met bijzondere getuigentrajecten in het arrondissement Den Haag.
De nieuwe onderzoeksresultaten hebben niet tot een andere conclusie geleid - echter wel tot nieuw bewijs waaruit volgt dat het aandeel van de chauffeur - tevens de man die de schutter tevoren de plaats delict toonde en nadien de vluchtauto bestuurde - nog veel groter is geweest. Net als in juni 2022 eiste het OM ook nu tegen zowel de vermoedelijke schutter als tegen de chauffeur een levenslange gevangenisstraf.
Moordmakelaar en filmers
Deze twee uitvoerders werden naar het standpunt van het OM aangestuurd door een 28-jarige man, ‘een moordmakelaar’ die ervan verdacht wordt niet alleen een aansturende maar ook een organisatorische en een faciliterende rol te hebben gehad bij moordaanslag. Ook tegen hem eiste het OM vandaag een levenslange celstraf. Vrijwel direct na de aanslag ging op sociale media een video rond, waarop een zwaargewonde De Vries te zien was. Tegen de twee mannen (27 en 29), die ervan verdacht worden de aanslag te hebben gefilmd, eiste het OM 21 jaar cel. Het OM is mede omdat deze video is gemaakt en verspreid van oordeel dat de moord is begaan met een terroristisch oogmerk, namelijk het aanjagen van ernstige vrees aan de bevolking of een deel van de bevolking in Nederland.
Hieronder de verdenking en de eisen tegen de negen verdachten op een rij:
- Tegen een 24-jarige man eiste het OM een levenslange gevangenisstraf op verdenking van het medeplegen van de moord op De Vries en het voorhanden hebben van vuurwapens en munitie, waaronder het moordwapen. Hij wordt ervan verdacht Peter R. de Vries te hebben neergeschoten.
- Tegen een 37-jarige man eiste het OM een levenslange gevangenisstraf op verdenking van het medeplegen van de moord op De Vries en het voorhanden hebben van vuurwapens en munitie waaronder het moordwapen. Hij wordt ervan verdacht enkele voorverkenningen te hebben verricht en de auto te hebben bestuurd waarmee de verdachten naar de plaats delict zijn gereden. Ook zou hij de vluchtauto hebben bestuurd.
- Tegen een 28-jarige man eiste het OM een levenslange gevangenisstraf op verdenking van het medeplegen van de moord op De Vries begaan met een terroristisch oogmerk, het medeplegen van het voorhanden hebben van de vuurwapens met munitie – waaronder het moordwapen - met een terroristisch oogmerk en deelname aan een criminele organisatie. Hij wordt ervan verdacht als een moordmakelaar de twee uitvoerders van de moord te hebben aangestuurd. Daarnaast zou hij een organisatorische en faciliterende rol hebben gespeeld.
- Tegen twee mannen van 27 en 29 jaar oud eiste het OM een gevangenisstraf van 21 jaar op verdenking van het medeplegen van medeplichtigheid aan de moord op De Vries, begaan met een terroristisch oogmerk en deelname aan een criminele organisatie. Zij worden ervan verdacht op 9 juni 2021 en op 1 juli 2021 voorverkenningen te hebben verricht. Op 6 juli 2021 zouden zij de aanslag hebben gefilmd. Voorts zijn zij betrokken geweest bij de voorbereiding van twee andere geweldsdelicten in mei en augustus 2021.
- Tegen een 31-jarige man eiste het OM een gevangenisstraf van zeventien jaar op verdenking van medeplichtigheid aan de moord op De Vries, begaan met een terroristisch oogmerk, het medeplegen van het voorhanden hebben van de vuurwapens met munitie – waaronder het moordwapen, deelname aan een criminele organisatie en het voorhanden hebben van ruim 70 gram amfetamine. Hij wordt ervan verdacht de beoogde schutter te zijn geweest voor de geplande moordaanslag op 5 juli 2021. Ook zou hij de wapens en munitie hebben opgehaald en die hebben overgedragen aan de twee mannen die verdacht worden van de uitvoering van de moord.
- Tegen een 35-jarige man eiste het OM veertien jaar gevangenisstraf op verdenking van het medeplegen van medeplichtigheid aan de moord op De Vries, begaan met een terroristisch oogmerk, deelname aan een criminele organisatie en het voorhanden hebben van bijna 35 gram cocaïne en 12 gram heroïne. Hij wordt ervan verdacht op 11 juni 2021 en op 1 juli 2021 voorverkenningen te hebben verricht. Ook zou hij informatie hebben verzameld door zoekslagen op internet te verrichten.
- Tegen een 30-jarige man eiste het OM een gevangenisstraf van acht jaar en vier maanden op verdenking van deelname aan een criminele organisatie. Hij wordt ervan verdacht een aansturende en faciliterende rol richting de filmers te hebben vervuld.
- Tegen een 28-jarige man eiste het OM een gevangenisstraf van drie jaar op verdenking van deelname aan een criminele organisatie. Hij zou begin mei 2021 betrokken zijn geweest bij de zoektocht naar een persoon, met de opdracht deze persoon zwaar lichamelijk letsel toe te brengen. Uit communicatie tussen hem en de filmers is gebleken dat het de bedoeling was dat hij een rol zou spelen bij de moord op De Vries. Enkel het feit dat hij op 28 mei 2021 werd aangehouden voor een openstaande straf heeft hem daarvan weerhouden. Hij wordt ervan verdacht daarna vanuit detentie een adviserende rol richting de filmers te hebben gehad.
De rechtbank doet in juni 2024 uitspraak.